روند پر شدن دانه در باقلا (.vicia faba l) تحت تاثیر تاریخ و تراکم کاشت

به منظور ارزیابی تأثیر تاریخ و تراکم کاشت بر فنولوژی، عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه در باقلا آزمایشی در سال 1392-1391در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد به­ صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تاریخ کاشت در 3 سطح (4 نوامبر، 4 دسامبر و 3 ژانویه) و تراکم بوته در 4 سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در مترمربع) بود. نتایج نشان داد که تأثیر تاریخ کاشت بر فنولوژی، عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه معنی ­دار بودند، اما، تراکم بوته تأثیر معنی ­داری بر هیچ یک از صفات مذکور نداشت. مقایسه ضرایب معادله سیگموییدی نشان داد که سرعت پر شدن دانه (b) در 3 تاریخ کاشت متفاوت بود. بیشترین سرعت پر شدن دانه در تاریخ کاشت 3 ژانویه و کمترین آن متعلق به تاریخ کاشت 4 نوامبر بود. اثر تاریخ کاشت بر دوره پر شدن دانه معنی­ دار بود، اما تراکم اثر معنی ­داری روی دوره پر شدن دانه نداشت. تجزیه رگرسیونی نشان داد که 0.01 گرم در روز افزایش در سرعت رشد دانه در واحد دانه، منجر به افزایش 45.11، 32.43 و 26.66 گرم در وزن دانه به ­ترتیب در تاریخ ­های کاشت 4 نوامبر، 4 دسامبر و 3 ژانویه گردید. تأخیر در کاشت دوره پر شدن دانه را به مدت 8.53 روز کاهش داد. همچنین، همراه با کاهش دوره پر شدن دانه، وزن دانه به میزان 0.27 گرم کاهش یافت. تاریخ کاشت نسبت به تراکم به دلیل ایجاد شرایط مختلف محیطی از قبیل طول روز و دما تأثیر بیشتری روی سرعت و دوره نمو دانه، صفات فنولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد داشت. با تأخیر در کاشت زمان لازم برای سبز شدن افزایش یافت اما دوره پر شدن دانه به دلیل برخورد با دماهای بالا کوتاه شد که این امر منجر به کاهش عملکرد دانه گردید.